Mụn nhọt ở trẻ em là gì?
Mụn nhọt ở trẻ em là một dạng nhiễm trùng da do vi khuẩn gây ra, có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào. Tình trạng này có thể kéo dài nhiều ngày, gây sưng, đau đớn và khó chịu cho trẻ. Mụn nhọt có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, phổ biến hơn ở những vùng da ẩm ướt, tiết nhiều mồ hôi như nách, bẹn và sau gáy. Đôi khi, mụn nhọt có thể xuất hiện ở hạch bạch huyết vùng nách, bẹn hoặc cổ.
Các vị trí thường nổi mụn nhọt ở trẻ em
Một số vị trí có thể xuất hiện mụn nhọt ở trẻ em, Ba mẹ nên lưu ý:
- Mụn nhọt ở đầu trẻ em.
- Mụn nhọt ở chân trẻ nhỏ.
- Mụn nhọt ở bụng trẻ em.
- Mụn nhọt ở mông trẻ em.
- Mụn nhọt ở tai trẻ.
Mụn nhọt xuất hiện ở vùng mặt gây mất thẩm mỹ và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Nguyên nhân nổi mụn nhọt ở trẻ em
Khi trẻ nổi mụn nhọt, nhiều Ba mẹ sẽ cho rằng trẻ đang bị nóng trong người. Tuy nhiên, phần lớn trẻ bị nổi mụn nhọt là do sự xâm nhập vào nang lông của một số chủng vi khuẩn có hại dẫn đến nhiễm trùng nang lông (viêm nang lông). Có nhiều loại vi khuẩn có thể gây mụn nhọt; trong đó, thường gặp nhất là vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA).
Bên cạnh đó, sự hình thành mụn nhọt ở trẻ em có thể liên quan đến nhiều yếu tố khác như:
- Mồ hôi và ma sát: Những vùng da có nhiều lông, tóc, tiết nhiều mồ hôi hay chịu ma sát thường xuyên là những khu vực có nhiều vi khuẩn phát triển.
- Miễn dịch non nớt, kém: Trẻ có hệ miễn dịch yếu thường dễ bị vi khuẩn tấn công, dẫn đến mụn nhọt.
- Vết thương hở: Vi khuẩn có thể xâm nhập gây mụn nhọt từ các vết trầy xước hay tổn thương trên da.
- Vệ sinh da không đúng cách: Nếu trẻ không được tắm rửa sạch sẽ, vệ sinh cơ thể đúng cách, nhất là sau khi hoạt động thể chất, vận động mạnh, vi khuẩn có thể sinh sôi và gây mụn nhọt và các bệnh về da cho trẻ.
- Bệnh nền: Trẻ mắc phải các bệnh lý như suy giảm miễn dịch, thiếu máu, thiếu sắt, đái tháo đường tuýp 1, đái tháo đường tuýp 2, béo phì, suy dinh dưỡng…thường sẽ dễ bị nổi mụn nhọt hơn.
Triệu chứng nổi mụn nhọt ở trẻ nhỏ
Ban đầu, mụn nhọt xuất hiện ở dạng một vết sưng nhỏ, màu đỏ (có thể có màu nâu, tím hoặc xám nếu trẻ có da sẫm màu), nổi lên trên bề mặt da, có thể gây ngứa hoặc đau. Sau đó mụn nhọt sưng to dần, đỏ và có xu hướng lan rộng, chứa đầy mủ bên trong. Tại vị trí trung tâm của mụn nhọt có xuất hiện một đầu (chấm) màu trắng hoặc màu vàng.
Ngoài ra, có thể kèm theo một số triệu chứng toàn thân như:
- Sốt;
- Mệt mỏi;
- Đau toàn thân.
Trẻ nổi mụn nhọt có nguy hiểm không?
Mụn nhọt ở trẻ em thường không nguy hiểm có thể biến mất sau vài ngày nếu được chăm sóc và chữa trị đúng cách. Tuy nhiên, Ba mẹ cần lưu ý khi trẻ nổi mụn nhọt ở vùng da quanh miệng như hai bên mép, cằm… hay vùng hàm mặt. Một số trường hợp chủ quan trong điều trị mụn nhọt ở trẻ có thể khiến trẻ gặp phải biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, nhiễm trùng máu… thậm chí tử vong.
Chẩn đoán mụn nhọt ở trẻ em
Bác sĩ có thể chẩn đoán nhanh chóng tình trạng mụn nhọt ở trẻ thông qua thăm khám da lâm sàng. Tuy nhiên, nếu trẻ không đáp ứng với phương pháp điều trị tiêu chuẩn, trẻ có thể cần xét nghiệm dịch mủ nhằm xác định chính xác vi khuẩn gây mụn nhọt; từ đó chỉ định kháng sinh đặc hiệu.
Cách chữa mụn nhọt ở trẻ em
Tùy vào từng tình trạng cụ thể, độ tuổi, mức độ nghiêm trọng của mụn nhọt và vị trí xuất hiện mụn nhọt, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ. Một số phương pháp thường được sử dụng trong điều trị mụn nhọt ở trẻ em:
- Thuốc kháng sinh
Khi có bằng chứng cho thấy nguyên nhân gây mụn nhọt ở trẻ là do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh đường uống để điều trị. Lưu ý, liệu pháp điều trị bằng kháng sinh cần được thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ. Ba mẹ cần cho trẻ uống đúng liều lượng, loại thuốc mà bác sĩ chỉ định; tuyệt đối không được tự ý kết hợp thuốc, ngưng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ. Việc tự ý thay đổi phác đồ thuốc có thể gây biến chứng kháng kháng sinh, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và kéo dài hơn.
Một số trường hợp, trẻ có thể được chỉ định truyền kháng sinh qua đường tĩnh mạch hoặc thuốc kháng sinh dạng thuốc mỡ, dùng để bôi lên vùng da bị nổi mụn nhọt.
Trẻ nổi mụn nhọt mức độ nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh, kháng viêm.
- Phẫu thuật
Nếu mụn nhọt có kích thước lớn, hình thành nên áp xe, bác sĩ có thể sẽ chỉ định phẫu thuật hoặc dẫn lưu mủ. Trẻ được gây mê toàn thân trong suốt quá trình thực hiện. Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường nhỏ trên áp xe và lấy sạch mủ ra. Quá trình phẫu thuật được thực hiện tại bệnh viện bởi bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Trẻ có thể xuất viện ngay sau phẫu thuật. Ba mẹ chăm sóc vết mổ đúng cách, cho trẻ uống thuốc giảm đau, kháng sinh đúng chỉ định và đưa trẻ đến bệnh viện tái khám đúng hẹn.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ nổi mụn nhọt tại nhà
Hầu hết trẻ nổi mụn nhọt nhẹ sẽ được bác sĩ hướng dẫn chăm sóc và điều trị tại nhà. Việc điều trị tại nhà tập trung vào chăm sóc trẻ đúng cách, đảm bảo vệ sinh nhằm ngăn ngừa biến chứng, giảm nhẹ cảm giác khó chịu gây ra bởi mụn nhọt.
Để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn, Ba mẹ có thể cho trẻ ngâm vùng da có nổi mụn nhọt trong bồn tắm chứa nước ấm (trừ trường hợp mụn nhọt nổi trên mặt) hoặc dùng khăn thấm nước ấm, vắt khô rồi chườm lên mụn nhọt trong khoảng 15 – 20 phút để giúp giảm sưng và giảm đau. Lưu ý, đảm bảo vệ sinh khăn sạch sẽ, phơi khô dưới ánh nắng mặt trời sau mỗi lần sử dụng để ngăn chặn sự lây lan, sinh sôi của vi khuẩn.
Trẻ em rất tò mò, vì vậy cần đặc biệt quan sát và khuyên ngăn trẻ không nặn hoặc chọc vào mụn nhọt. Cắt móng tay cho trẻ nhằm ngăn ngừa trẻ cạy hoặc gãi khiến mụn nhọt bị vỡ, trầy xước. Nếu mụn nhọt bị vỡ, Ba mẹ nên dùng bông gòn sạch thấm dung dịch sát khuẩn để lau sạch mủ và máu chảy ra. Quan sát diễn tiến của vết loét do vỡ mụn nhọt và thông báo ngay cho bác sĩ điều trị khi mụn nhọt xuất hiện bất thường.
Cách phòng ngừa mụn nhọt ở trẻ em
Chăm sóc trẻ đúng cách, dinh dưỡng hợp lý, tăng đề kháng và giữ cho làn da của trẻ sạch sẽ, khô ráo là cách tốt nhất để tránh trẻ nổi mụn nhọt. Dưới đây là một số cách phòng ngừa mụn nhọt ở trẻ em hiệu quả Ba mẹ nên biết:
1. Giữ vệ sinh sạch sẽ
Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh trẻ sạch sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự hình thành mụn nhọt. Ba mẹ nên tạo cho trẻ không gian sống sạch sẽ, thông thoáng, có đầy đủ ánh sáng tự nhiên; thường xuyên giặt giũ chăn gối, ga giường, khăn tắm cho trẻ để loại bỏ, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và ẩm mốc. Quần áo cho trẻ nên ưu tiên lựa chọn những sản phẩm được làm từ chất liệu thoáng mát, có khả năng thấm hút tốt.
Trẻ nên được tắm rửa đúng cách, thường xuyên. Ba mẹ có thể dùng thêm một số loại sữa tắm dành cho trẻ em để hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn, cặn bẩn và tế bào chết trên da trẻ. Trẻ em cần được giữ tay chân sạch sẽ, cắt móng tay thường xuyên để giảm nguy cơ tổn thương da dẫn đến nhiễm khuẩn khi trẻ gãi. Nếu trẻ có các vết thương nhỏ do trầy xước, đứt tay, Ba mẹ cần xử lý đúng cách và kịp thời để ngăn ngừa nhiễm trùng, hình thành mụn nhọt.
2. Chế độ ăn giàu dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đáp ứng đủ nhu cầu phát triển của trẻ sẽ giúp trẻ có đề kháng và miễn dịch tốt hơn, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn gây mụn nhọt. Ở trẻ nhũ nhi dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng nhất để trẻ phát triển và tăng đề kháng.
Trẻ lớn hơn, Ba mẹ nên cho trẻ ăn uống cân bằng dưỡng chất, đảm bảo bổ sung đủ bốn nhóm dinh dưỡng thiết yếu (chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất); tăng cường hàm lượng rau xanh trong mỗi bữa ăn, khuyến khích trẻ ăn nhiều trái cây tươi hơn.
Đặc biệt, trẻ cần được uống đủ nước mỗi ngày để hệ miễn dịch hoạt động một cách tốt nhất. Bên cạnh đó, Ba mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm không lành mạnh như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh… bởi chúng có thể khiến trẻ bị nóng trong người.
Ba mẹ nên cho trẻ ăn uống cân bằng, tăng cường rau xanh và trái cây tươi.
3. Xây dựng lối sống lành mạnh
Thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp trẻ phát triển tốt hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh, nổi mụn nhọt. Ba mẹ nên tạo điều kiện, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể dục thể thao vừa sức thường xuyên; ngủ đủ giấc…
4. Tăng đề kháng da
Chăm sóc da đúng cách, tăng cường đề kháng cho da sẽ giúp trẻ có một làn da khỏe khoắn, giảm nguy cơ mắc các vấn đề về da. Bên cạnh việc đảm bảo vệ sinh da, tắm rửa thường xuyên, để da khô thoáng, Ba mẹ có thể sử dụng thêm một số sản phẩm dưỡng da, chăm sóc da cho trẻ. Những sản phẩm này sẽ giúp hỗ trợ loại bỏ bụi bẩn, mồ hôi, dầu thừa trên da trẻ; đồng thời, giữ cho da trẻ mềm mịn, giảm nguy cơ hình thành mụn.
Lưu ý, cần lựa chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp với độ tuổi và loại da của trẻ; nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng cho trẻ.
Khi nào trẻ nổi mụn nhọt cần lưu ý?
Trẻ bị nổi mụn nhọt nên ăn gì và nên kiêng gì là vấn đề luôn được Ba mẹ quan tâm. Dưới đây là một số gợi ý nhằm giúp trẻ giảm nhẹ triệu chứng, mụn nhọt biến mất nhanh chóng:
1. Trẻ nổi mụn nhọt nên ăn gì?
Khi trẻ bị nổi mụn nhọt, chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất sẽ giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình chữa lành da và phòng ngừa biến chứng. Ba mẹ nên cho trẻ ăn uống lành mạnh, tăng cường thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt, ổi; thực phẩm giàu kẽm như các loại hạt và thịt nạc; thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, quả bơ; thực phẩm giàu vitamin, chất chống oxy hóa và khoáng chất như rau xanh, trái cây tươi; thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như sữa chua.
Bên cạnh đó, Ba mẹ cần cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày để tăng quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
2. Trẻ nổi mụn nhọt nên kiêng gì?
Để ngăn ngừa mụn nhọt diễn tiến nặng hơn, kéo dài, gây biến chứng, trẻ nổi mụn nhọt nên kiêng ăn một số thực phẩm như thức ăn chứa nhiều đường và chất béo bão hòa như bánh kẹo, nước ngọt, đồ ăn nhanh; thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ; thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản, gia vị như xúc xích, thịt hun khói.
Ngoài ra, cần tránh cho trẻ tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm. Hạn chế để trẻ gãi hoặc chạm tay vào vùng da bị mụn nhọt nhằm tránh để mụn nhọt bị vỡ, trầy xước dẫn đến viêm. Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có chứa hóa chất mạnh cho trẻ bởi chúng có thể gây kích ứng.
Khi nào nên đưa trẻ nổi mụn nhọt đi bác sĩ?
Khi trẻ bị nổi mụn nhọt, Ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị, chăm sóc đúng cách. Khi chăm sóc tại nhà, Ba mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu trẻ có các triệu chứng bất thường sau:
- Trẻ sốt cao, sốt kéo dài, không thuyên giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.
- Vùng da xung quanh mụn nhọt tấy đỏ, càng ngày càng lan rộng.
- Mụn không có mủ, không thuyên giảm trong nhiều ngày.
- Trẻ đau nhiều, khó chịu.
- Mụn nhọt tái lại nhiều lần.
- Mụn nhọt xuất hiện ở các vị trí nguy hiểm như mí mắt, trong tai.
Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về mụn nhọt ở trẻ em:
1. Mụn nhọt ở trẻ em có lây không?
Mụn nhọt ở trẻ em thường không có khả năng lây lan từ vùng da này sang vùng da khác hoặc từ người này qua người khác khi được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu mụn nhọt bị trầy xước, vỡ, chất dịch mủ bên trong mụn nhọt chảy ra ngoài nhưng không được xử lý sạch sẽ, vi khuẩn gây mụn nhọt có thể lây lan.
2. Có nên nặn mụn nhọt ở trẻ em không?
Không. Ba mẹ tuyệt đối không nặn mụn nhọt của trẻ bởi điều này có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, gây kích ứng da và để lại sẹo. Bên cạnh đó cần khuyên bảo trẻ không tác động lực, chọc, cạy mụn nhọt nhằm hạn chế gây trầy xước, tổn thương, vỡ mụn nhọt.
3. Mụn nhọt ở trẻ em bao lâu thì hết?
Mụn nhọt ở trẻ có thể tồn tại trong khoảng ba đến bảy ngày để có thể biến mất hoàn toàn. Tuy nhiên, một số trường hợp mụn nhọt có thể tồn tại lâu hơn, mất khoảng vài tuần nếu mụn nằm sâu dưới da.